Böcek özü karmin katkılı gıdalar raflarda

Geçtiğimiz günlerde, Starbucks'ın, çilekli Frappuccino içeceklerinde hayvansal boya maddesi olan karmini kullandığını kabul etmesiyle farklı gıda maddelerinde kullanılan karmin yeniden tartışmaya açılmış oldu. Market raflarında yer alan ve hammaddesi böcek olan karmin maddesini içeren ürünlerin üreticilerinden konuyla ilgili açıklama gelmiyor. Uzmanlar, karmini en fazla kullanan markaların başında Ülker, Kent, Eti, Dr Oetker, Danone, Pınar, CocaCola, Pepsi, Algida, Unilever, P&G, Capy, Panda, Nestle, Kraft, gibi markaların geldiğini belirtiyorlar.


Pembe renkli ürünlerde renklendirici olarak kullanılan karmin, Meksika ve Peru'da yetişen ve besin maddesi kaktüs olan Coccus adlı böceğin dişisinin kurutulup öğütülmesi ile elde ediliyor. Hammaddesi böcek olan karmin içerikli ürünler, Türkiye'de de birçok firmanın ürettiği bisküvi, sakız, meyveli yoğurt, çilekli çikolata, meyveli süt, dondurma, reçel, soslar, meyve suları, et ürünleri, şekerleme gibi bir çok gıda ürününde kullanılıyor.

Hatta sadece Türkiye gıda sektörü bu maddeden yılda 50 ton civarında ithal ediyormuş. Fakat tükettiğiniz ürünlerin paketlerinde “karmina” ibaresini aramayın çünkü firmalar bu maddeyi tanımlamak için E120 kod adını kullanmayı tercih ediyorlar.

Karmin (Cochineal) Böceği Nedir?


Gıda renklendiricisi olarak kullanılan genellikle kahverengi ve kırmızı arası renklerin elde edildiği bir böcektir carmin. Cochineal (Dactylopius coccus), Dactylopi familyasından değişik kaktüslerde parazit olarak yaşar. Çok eski yıllardan beridir bilinen ve kullanılan böcektir.

Avrupa’ya 16. yüzyılda gelmiştir ve başta çeşitli gıda maddelerine renk vermenin yanı sıra tekstil, kozmetik sanayinde de kullanılmaya ve yaygınlaşmaya başlamıştır. Karmin bu böceğinin dişilerinden veya yumurtalarından çıkartılan bir renk pigmentidir.


Bu böcek türü Kanarya Adaları’nda ve Meksika’da yaşayan bir böcektir. Doğal ortamında çoğaldığı gibi kültürel olarak da yetiştirip ticareti yapılmaktadır. Cochineal böceği için özel tarlalar kurulur. Bu böcekler ve larvaları, Meksikalı köylüler tarafından toplanır. Kurutulduktan sonra öğütülüp un haline getirilerek renklendirici madde olarak kullanılır.

Karmin Nerelerde Kullanıır?


Böcekten elde edilen karmin maddesi gıda renklendirme ajani olarak kozmetiklerde, ilaç sanayiinde ve boyacılıkta kullanılmaktadır. Etleri, sosları, kırmızı deniz ve işlenmiş kanatlı ürünleri de içine alan geniş bir gıda ürünü yelpazesinde kullanılan karmin; sosisler ve işlenmiş kümes hayvanı gibi et ürünlerinde, meyve preperatlarında, reçel ve marmelatlarda, koruyucularda, sucuk, salam, jelatinli tatlılarda, pasta ve fırın ürünlerinde, dondurmalarda, şekerlemelerde ve süt ürünlerinde de doğal renklendirici olarak bulunabilir.
Bilindiği gibi dinimizde haşarat (haşereler)ın tüketilmesi caiz değildir.

Starbucks'tan kırmızı böcek itirafı



Dünyanın en büyük kahve şirketlerinden Starbucks'ın 'frappucino' adlı içeceğin renklendirilmesinde kırmızı böcek kullanıldığı ortaya çıktı. Amerikalı kahve şirketi Starbucks, ürünlerinden 'çilekli frappucino'da "cochineal" olarak bilinen bir çeşit kırmızı böcek (bit) kullandığını kabul etti. Hiçbir hayvansal ürün kullanmayan tüketiciler (veganlar) tarafından kurulan internet sitesi ThisDishIsVeg.com, daha önce kullanıcılarını frappucino içmemeleri konusunda uyarmıştı. İnternet sitesinden yapılan açıklamada çilekli frappucino'nun bitkisel bir içecek olmadığı, yapımında böcek kullanıldığı belirtilmişti.

Bu iddiaya ve sonrasında artan tepkilere Starbukcs'tan cevap geldi. Böcek kullandığını itiraf eden Starbucks yönetimi, suni kimyasal renklendiricilerin sağlıklı olmamasından dolayı böyle bir yola başvurduklarını ifade etti. Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi'nin (FDA) bu maddenin kullanımına izin verdiğinin altını çizen yetkililer, alternatifler üzerinde çalıştıklarını belirtti.

Altın değerindeki böcek

Kolanın, sosisin, rujların, allıkların ve daha birçok ürünün rengini borçlu olduğu cochineal böceği fiyatları ile altına kafa tutuyor. Kaktüslerin üzerinde asalak olarak yaşayan cochineal böceği, karaborsaya düştü... İşlenmiş cochinealin kilosu son bir yılda 2'ye katlandı... "Bu kimi ilgilendirir?" demeyin, dünyada kolaya renk veren böcek olarak efsanevi bir ün yapan cochineal, gıdadan kozmetiğe kadar birçok sektörün 'canı kanı' gibi. O olmadan ne sosisin rengi pembe, ne rujlar rengârenk, ne de kolalar şu anki renginde olabilir. 

TÜRKİYE'DE SATILAN VE KARMİN İÇEREN BAZI GIDALAR

SÜTLÜ GIDALAR

Danette, çilek aromalı puding, Danone

Çilek aromalı süt, Danone

Çilekli süt, Pınar

Çilekli puding, Ülker


SAKIZ

Vivident xylit Cube, nar ve fuji elma aromalı şekersiz tatlandırıcılı sakız

Vivident xylit Aqua Gum, meyve aromalı şekersiz tatlandırıcılı sakız

Vivident xylit 2 Fruit, çilek aromalı şekersiz tatlandırıcılı sakız

Big babol çilgın meyveler balonlu mega draje sakız

Şıpsevdi, meyve aromalı şekerli balonlu sakızlar, Kent

Bubbaloo Mega, karışık meyve ve kola aromalı şekerli balonlu sakızlar, Kent

First, tatlı & ekşi çilek aromalı tatlandırıcılı şekersiz draje sakız, Kent


ŞEKERLEME, BİSKÜVİ, KEK, GOFRET VE SOSLAR

Jelibon, karışık meyve aromalı yumuşak şeker, Kent

Pop Tip, Ahududu aromalı draje şeker, Kent

Böğürtlenli sos, Dr. Oetker

Kaynaklar:
http://www.thelira.com/haber/85056/bocekli-urunler-ile-ilgili-ses-yok
http://www.helalplatform.com/
http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=1267354&title=starbuckstan-kirmizi-bocek-itirafi
http://www.cumhuriyet.com.tr/?hn=326640
http://www.sabah.com.tr/Ekonomi/2011/09/14/altin-degerindeki-bocek